OS AVÓS, PURA POESÍA

Cando os avós e avoas viñeron ao colexio, tiven o pracer inmenso de poder tomar un café con eles, de rir, de falar, e sobre todo de escoitalos.
Para min sempre é agradable poder oílos... pode que sexa porque fun un rapaz de avós orfo, ou porque os meus pais non eran novos cando eu era cativo... 
Penso que esta é unha das perdas máis importantes da sociedade actual, a falla de comunicación entre os diferentes membros e xeracións da familia. Hoxe non nos interesa nada do que lle acontece diariamente aos demáis, a non ser de que fose algo extraordinario; esquecémonos de que cada minuto da vida é xa de por si algo increible... Agora chegamos a casa e queremos "desconectar"... "xa mo contarás, mamá, é que hoxe tiven un día...uff"... 
Pois como mellor desconecto eu é oíndo a esta xente, a estes "experimentados" vividores..., pero ben, non nos vaiamos polos cerros de Úbeda, que non estou aqui para falar diso, que por outro lado, levaríame varias horas (xa sabedes, cando empezo, non paro)
Como vos ia dicindo, tivemos ocasión de falar... e entre as moitas conversas que xurdiron, quedoume moi gravada unha coa avoa de Lucía... preguntoume por que agora os nenos len menos poesía, por que os libros de lectura do cole son sobre todo narrativa, e, a verdade, non soupen que contestarlle... 
Foi entón cando me fixen á idea de intentar saber cal é a poesía, o poeta ou poetisa preferido polos "meus" avós. Foi entón cando lle encarguei aos meus "mensaxeiros", os alumnos e alumnas que llo preguntasen... 
E sabedes que pasou? A maioría deles trouxeron gravada na súa memoria a poesía preferida dos seus avós.

A continuación deixámosvos unha serie de poemas, ou fragmentos de poemas, preferidos polos nosos avós e avoas.
Algúns foron recitados de memoria, outros rebuscados e lidos en libros de cabeceira... mágoa de cámara de vídeo.

 Aquí,estimados señores,
iso que chaman memoria
é uha leira abandonada
cen por cen urbanizable:
corten, pois, os carballos.

Deitouse a fame ó longo nos sembrados
enriba dos centeos, trigos, millos
Deixou tódolos froitas tan mirrados,
ai, nosos fillos!
 Baixou do ceo á terra
coidando que era isto un paraiso,
mais ó ver que este mundo solo encerra
liortas e maldades,
tivo do ceo soidades
e quixo alá volverse de improviso


Unha vez tiven un cravo
cravado no corazón
e eu non me acordo xa se era aquel cravo
de ouro, de ferro ou de amor
 Tras dela non veñen
abades nin cregos
máis vén a fartura
e a luz! e o progreso!
Catedral, demagogo de pedra,
dun pobo fanático erguida no medio
repenica esas chocas campás
en sinal de alegría e contento


O teu verbo, estalante nos piñeirales
troca, ao chegar ás chozas das valgadas,
os salaios das gorxas abafadas
en ruxidos guerreiros e triunfales



Borraron os letreiros dos camiños
cos ben amados nomes das antergas vilas,
dos silabarios das escolas algareiras
borraron o cantar humilde e puro
da lingua popular


 Prohíbese, por orde da Alcaldía,
que medren porque si
as rosas do xardín municipal
Dende agora as pombas teñen
que pedir licencia para voar
Prohíbeselle a lúa
andar ceiba de noite polo ceo
 Lingua proletaria do meu pobo
eu fáloa porque si, porque me gosta
porque me peta e quere e dame a gana;
porque me sae de dentro, alá do fondo
dunha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sen raíces
que ao pór a gravata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros
falar a fala nai,
a fala dos avós que temos mortos
 Prendeu lume no pazo,
e un velliño, moi vello
de guedelliñas brancas,
que vive de milagre,
xantando cando xanta,
vestido de farrapos
e durmindo onde cadra,
-todo por mor dun pleito
de rendas atrasadas,
no que os donos do pazo,
deixárono sen nada-,
ollando cara ó lume,
rise, barulla e fala
de ir buscar o gaiteiro
para que toque a gaita!




Outra vez, outra vez o terror!
Un día e outro día
sen campás, sen protesta
Galicia ametrallada nas cunetas
dos seus camiños
Chéganos outro berro
Señor, qué fixemos?




 No xardín unha noite sentada
ao reflexo do branco luar
unha nena choraba sen trégolas
os desdéns dun ingrato galán


 Este vaise e aquel vaise,
e todos, todos se van,
Galicia, sen homes quedas
que te poidan traballar
Ten, en cambio, orfos e orfas
e campos de soledade,
e nais que non teñen fillos,
e fillos que non tén pais


 Querida, non o esquezas, hai palabras
que é pecalo decilas neste tempo
Palabras que non debes pronuncialas,
nin siquera pensalas, cavilalas,
tatexalas, gabalas, escribilas...
Moito menos berralas.
En troques di cadea, viva, viva,
si señor, moitas grazas, Deus llo pague
 O rei tiña unha filla
que morría de amor,
e por vela curada,
sen más declaración,
ó Amor, queiras non queiras,
do reino desterrou
O Amor, moi xuicioso,
obedecendo a lei,
camiño do desterro
foise co que era seu:
cos bicos e coas rosas...
e coa filla do rei
 Non penses que a poesía é poesía
porque a teñan rubido nun altar,
senon porque comparten a nosa vida
cantando o seu cantar
A poesía é un claro asunto
de todos: meu e teu, e dos demais
Cando os demais se van e nós non imos
ela temén se vai

Agora cabelos negros,
máis tarde cabelos brancos;
agora dentes de prata,
mañán chavellas quebradas,
hoxe fazulas de rosas
mañán de coiro enrrugado


Como ovellas que van ao matadeiro
camiñades a  serdes lapidadas
en reas, silenciosas e humilladas,
baixo a mirada atenta do carneiro



Comentarios